Nieuwe wieken voor molen De Onrust in Naardermeer

Molen De Onrust in het Naardermeer krijgt een nieuw wiekenkruis. Dankzij vele gulle giften en twee fondsen heeft Natuurmonumenten het benodigde bedrag bij elkaar gekregen. De herstelwerkzaamheden gaan deze winter van start. Daarna kan de windmolen zijn belangrijke taak, het regelen van het waterpeil in het Naardermeer, komende jaren weer vervullen.

Waterpeil Naardermeer

Molen De Onrust werd in 1809 gebouwd om het Naardermeer droog te malen. Dat mislukte, maar sindsdien regelt de molen het waterpeil van dit bijna 700 hectare grote moerasgebied. Dit doet de molen puur op windkracht, dus zonder de hulp van moderne machines. In natte periodes draaien de molenaars soms dagelijks om de waterstand in het gebied op het juiste peil te houden. Dat is van groot belang voor de bijzondere natuur in het Naardermeer, een van de meest waardevolle laagveenmoerassen in Nederland en zelfs Europa.

Vervanging wiekenkruis

Bij een onderzoek in maart 2023 bleek dat het wiekenkruis van De Onrust aan vervanging toe was. Een ingrijpende en kostbare reparatie, maar zonder deze ingreep zou de molen stil komen te staan. Daarop startte Natuurmonumenten een actie om het benodigde bedrag bij elkaar te krijgen. Waar we voor het natuurbeheer een deel subsidie ontvangen, is dat voor onze cultuurhistorische monumenten niet het geval. Maar mede dankzij de vele gulle giften van mensen uit de omgeving konden er ook twee grote fondsen worden binnengehaald, van De Hollandsche Molen en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht.

Molen De Onrust

Het wiekenkruis van De Onrust bestaat uit twee stalen roeden van 26 meter lang. Hieraan zijn houten hekwerken bevestigd die met zeil bedekt kunnen worden om meer wind te vangen. Het scheprad onderin de molen wordt aangedreven door de wieken. ‘De Onrust heeft een scheprad met een diameter van 5,5 meter en de waterverplaatsing is zo’n 10 m3 per omwenteling,’ vertelt molenaar Thon Stoffelen. ‘Om het peil in het gebied met een centimeter te verlagen moet de molen zo’n zestien uur draaien.’ Thon is heel blij dat het wiekenkruis wordt vernieuwd. ‘Op een molen sta je midden tussen honderden jaren aan geschiedenis. En geen één molen is hetzelfde. Die combinatie van geschiedenis en eigenheid maakt dat elke molen een eigen karakter heeft. Heel belangrijk om deze cultuurhistorie door te kunnen geven aan volgende generaties!’

Naardermeer

Het Naardermeer ligt als een groene oase tussen Amsterdam en Hilversum. Allerlei dieren en planten profiteren van deze natte natuur, waar molen De Onrust een belangrijke rol vervult. Er broeden meer dan 75 soorten vogels en in de winter liggen er grote aantallen watervogels op de meren. Je kunt er ijsvogels spotten en in de rietkragen midden op het meer broedt de zeldzame purperreiger. In 2016 werd de otter voor het eerst sinds vijftig jaar gespot in het Naardermeer. Toch staat de natuur onder druk. Natuurmonumenten werkt met Provincie Noord-Holland en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht aan een project om deze kwetsbare natuur beter te beschermen: Schil Naardermeer.